- Wat is het effect van de brand?
Door een serie branden bij de vuilstort van Selibon (landfill) is , met name sinds 10 mei, op bepaalde delen van Bonaire flinke overlast van rook, roet en stank ontstaan. Deze overlast is afhankelijk van de windkracht en richting meer en minder merkbaar. Het gebied waar je de rooklucht kunt ruiken is groot. Veel mensen maken zich zorgen over de effecten op de gezondheid voor zichzelf of voor familieleden, ouderen en kinderen.
- Is deze brand in je directe omgeving en heb je rook ingeademd?
In rook zitten veel schadelijke stoffen. Door de rook kun je last krijgen van:
- geïrriteerde ogen, neus en longen
- tranende ogen
- hoesten
Hoe meer rook je inademt, hoe sneller je klachten krijgt en hoe erger de klachten zijn. Als je astma of gevoelige luchtwegen hebt, kun je benauwd en kortademig worden. De meeste klachten verdwijnen snel als je uit de rook bent en weer frisse lucht inademt. Pijnlijke ogen kun je spoelen met lauw water.
Gaan de klachten niet weg? Neem contact op met je huisarts. in avond en weekend neem contact op met de HuisartsenPost. (HAP)
- Wat kun je zelf doen om contact met schadelijke rook te voorkomen?
- Als je in de directe omgeving van de brand moet werken, zijn beschermende maatregelen nodig, de werkgever is daar voor verantwoordelijk.
- Als je dicht bij een brand woont of verblijft, krijg je het advies om ramen en deuren goed gesloten te houden. Je kunt in dat geval ook een advies krijgen om tijdelijk een stuk verder weg van de directe omgeving van de brand te verblijven.
- Zoek de rook niet op, ga zeker niet kijken dicht bij een afvalbrand.
- Hou ramen en deuren dicht als dat advies wordt gegeven.
- Wat kan je doen om de luchtkwaliteit in mijn huis te verbeteren?
- Voorkom dat rook in je huis komt. Open ramen en deuren alleen als de rooklucht buiten minder heftig is dan binnen.
- Als je over een airconditioningssysteem beschikt, stel het dan in op de recirculatiestand om te voorkomen dat buitenlucht binnenkomt.
- Heb je kleine kinderen?
Controleer dan de plekken waar kinderen spelen op roetdeeltjes en maak daar goed schoon. Kleine kinderen doen vaak hun handen in hun mond. Ook stoppen ze soms grond of andere dingen die ze op straat vinden in hun mond. Daardoor kunnen ze gemakkelijk roet binnen krijgen.
- Kun je ook op grotere afstand gezondheidsklachten krijgen? Of je overlast hebt van de rook hangt af van de afstand tot de brand, de windrichting, de windkracht, samenstelling van de buitenlucht, en zeker ook van je eigen aanleg en gevoeligheid voor rook.
Je kunt dus ook gezondheidsklachten krijgen als je niet dichtbij de brand komt. Vaak is een gevoelige aanleg al bekend, en kun je zelf maatregelen nemen als je merkt dat je (meer) klachten krijgt. Mensen met een verhoogde gevoeligheid voor klachten door rook zijn bijvoorbeeld: mensen met hart- en vaatziekten, longproblemen en zwangeren. Probeer dan uit de rook te blijven en frisse lucht in te ademen. Als je (meer) klachten hebt door de rook, ga je zo nodig naar je huisarts.
Het gevaar van rook is op grotere afstand van de brand beperkt, wel kan de aanwezigheid van rook veel irritatie en overlast veroorzaken. Dat is erg vervelend maar niet gevaarlijk.
- Hoe zit het met vrijkomende stoffen bij een brand van afval en autobanden?
Bij verbranding van afval en autobanden kunnen in de directe omgeving allerlei giftige stoffen vrijkomen. Dat wordt vooral bepaald door temperatuur en zuurstoftoevoer. Hoe hoger de temperatuur, hoe meer van de stoffen verbranden en dus niet vrijkomen in de rook.
Hoe meer zuurstof, hoe beter de verbranding.
Bij een brand is het volop laten uitbranden daarom meestal minder schadelijk voor mens en milieu dan het langzaam laten smeulen van brandend materiaal.
Als de ergste hitte weg is en je dus weer op de locatie kunt werken wordt een nog smeulende berg afval het beste afgedekt door een flinke laag zand, zodat er geen zuurstof meer bijkomt en de verbranding stopt.
- Hoe weet PG welke stoffen mogelijk vrij zijn gekomen?
PG op Bonaire krijgt over de recente branden informatie van de brandweer en van Selibon over omstandigheden van de brand en de soorten brandende materialen.
Ook wordt PG geïnformeerd over het plan van aanpak dat door brandweer en Selibon bij een grotere brand wordt opgesteld.
PG heeft contactlijnen met o.a. Geneeskundige Adviseurs Gevaarlijke Stoffen bij GGD’en in Europees Nederland over handelingsopties bij een grote brand.
- Is de rook van een afval brand met autobanden giftig?
Als er autobanden verbranden komen zeker giftige stoffen vrij, die bij een flinke brand snel omhoog gaan in de lucht , daar verdunnen en deels ook weer verdwijnen.
In de directe omgeving van de brand kunnen giftige stoffen in de rook zitten, die schadelijk zijn voor de gezondheid.
- Kun je aan de kleur zien of rook giftig is? Of rook giftig is kun je niet aan de kleur zien, zowel zwarte als witte rook kunnen giftige stoffen bevatten.
- Wat doe je met roetdeeltjes op je terras of in de tuin?
- Trek huishoud handschoenen aan.
- Pak grotere brokstukken op en gooi ze weg bij het afval.
- Zit er zwarte aanslag op je auto, tuinmeubels of speelgoed? Was dat er met een warm sopje af.
- Doe je schoenen uit voordat je naar binnen gaat.
- Als er roet zit op fruit of groenten in je greenhouse of tuin, kun je ze beter niet meer eten. Kun je ze schillen of pellen? Dan kun je ze daarna wel eten.
- Hoe kan ik helpen bij het verspreiden van deze informatie?
- Deel de link waarin deze tekst staat via Facebook, Whatsapp, Instagram, etc.
- Vertel familieleden, vrienden, buren en collega’s over de situatie en deel de tips en voorzorgsmaatregelen
- Nog meer informatie? Rook- en roetoverlast bij brand (ggdleefomgeving.nl)
- Wat is de rol van de afdeling Publieke Gezondheid (PG) in deze situatie?
- PG geeft informatie aan burgers over de effecten van brand en rook via informatie op deze website.
- PG adviseert het bestuur en gezag, werkt samen met de andere overheidsinstanties en gezondheidsinstellingen.
- PG ondersteunt de zorgorganisaties bij het geven van informatie aan burgers.
- PG verzamelt informatie over de effecten die deze brand heeft op de gezondheid van de burgers. PG stemt inhoudelijk af met geneeskundig adviseurs gevaarlijke stoffen en medisch milieukundigen van buiten Bonaire
- PG houdt via signalen vanuit de zorgorganisaties overzicht op de gezondheidsklachten van mensen door deze brand. Gegevens over de effecten worden samenwerking met het ziekenhuis en de huisartsen verzameld.
- Wat doet PG niet?
- PG is niet het contactpunt voor zieke burgers, is geen zorgverlener.
- PG geeft aan individuele burgers niet een medische indicatie, medicatie of behandeling
- Mensen op Bonaire die medische behandeling of individueel gezondheidsadvies nodig hebben vragen dat bij hun huisarts of in avond en weekend bij de huisartspost.
- Hoe reageerde de brandweer toen de grote brand uitbrak en wat was hun aanpak?Brandbaar materiaal en de benodigde hoeveelheid blusmiddelen. In dit geval was er sprake van een zeer grote vuurhaard met veel brandbaar materiaal, intense hitte en ontploffende voorwerpen zoals drukhouders, wat het moeilijk maakte om dichtbij te komen. De brandweer koos ervoor om de brand gecontroleerd te laten uitbranden, waarbij de omgeving werd afgeschermd om verdere uitbreiding te voorkomen. Dit resulteerde in een betere verbranding en minder verspreiding van schadelijke stoffen.
- Heeft de brandweer monsters genomen?
Nee, de brandweer heeft geen monsters genomen. Er heerst een misvatting dat de brandweer dit zou doen. In plaats daarvan beschikt de brandweer over meetapparatuur om de veiligheid in de directe omgeving te controleren. Soms worden er wel luchtmonsters genomen door de brandweer in Nederland voor analyse door het RIVM, maar dit is niet standaardpraktijk. Het is belangrijk op te merken dat rook van vuur altijd ongezond is en het vermijden ervan wordt aanbevolen.
- Wie is verantwoordelijk voor het afdekken van de brandhaard?
Selibon is verantwoordelijk voor het afdekken, waarbij de brandweer advies geeft over de wijze en locatie van het afdekken. - Wat stond er in brand?
Het is niet volledig duidelijk welke materialen precies in brand stonden. Het betrof een dikke laag afval met pallets, tuinaval en banden.
- Wat heeft er precies gebrand bij de recente brand?
Tijdens de EBT-vergadering hebben we meer details gekregen over de aard van de brand. Volgens Selibon bestond het brandende materiaal uit pallets, tuinafval, sargassum en banden. Vanwege het niet altijd correct scheiden van afval bij aanlevering, bevond zich ook ander afval zoals spuitbussen, huishoudelijk afval en matrassen in de brandhaard. - Waarom heeft de brandweer niet geprobeerd de brand te blussen?
De brandweer stond voor een uitdaging doordat ongeveer 2 hectare afval tot enkele meters diep in brand stond. Daarnaast zou het blussen met water resulteren in een minder volledige verbranding, waardoor er meer schadelijke stoffen in de lucht vrijkomen. Uiteindelijk is besloten in overleg met Selibon om de brand te verstikken door zand op de brandresten te strooien. - Kan de brandweer iets doen om de rookoverlast te verminderen?
De brandweer begrijpt de ernstige hinder en overlast die de rook veroorzaakt, inclusief gezondheidsklachten. Ook de medewerkers van de brandweer wonen in het gebied waar de rookoverlast is. Om de overlast te minimaliseren wordt geprobeerd de brand zo volledig mogelijk te laten uitbranden, zodat de rook maximaal omhoogstijgt en daardoor het minst gevaarlijk is. Helaas is het volledig voorkomen van overlast niet altijd mogelijk.
- Is Nederland van plan bijstand te verlenen bij het bestrijden van de brand?
Nederland heeft aangeboden ondersteuning te bieden met betrekking tot luchtkwaliteitsmetingen en het uitvoeren van warmtebeeldopnamen vanuit de lucht, aangezien de brand niet eenvoudig te blussen is. - Heeft de brandweer een overzicht van de risicovolle bedrijven op het eiland?
De brandweer heeft een gedetailleerd overzicht van alle risicovolle bedrijven op het eiland. Er wordt nauw samengewerkt met deze bedrijven, waarbij advies wordt gegeven over mogelijke maatregelen ter beperking van risico’s. Daarnaast fungeert de brandweer als adviseur voor het Openbaar Lichaam Bonaire (OLB) met betrekking tot vergunningverlening en toezicht op naleving en handhaving.